Oud en nieuw in de zomer

’t Is weer voorbij, die mooie zomer… Ja, sorry dat ik het zeg. Officieel duurt het nog wel een maandje, en misschien heb je nog een wel een vakantie in het vooruitzicht, of lees je dit vanaf een zonnig strand. Kijkend naar komende week lijkt het er echter op dat de herfst in Nederland vroegtijdig de kop op steekt. Wat de weergoden ook voor ons in petto hebben; mijn vakantie zit erop. “Het normale leven kan weer beginnen,” zegt mijn moeder dan altijd. Terug naar de rust, regelmaat en reinheid van de doordeweekse dag. Of op weg naar een poging om dat te bereiken.

Misschien komt het door het vuurwerk op de zondagavond voorafgaand aan de Nijmeegse Vierdaagse. Zodra ik daar sta, op een zwoele zomeravond halverwege juli, met mijn voeten in het zand aan de Waal, starend naar het prachtige schouwspel in de lucht, begint voor mij deel twee van het jaar. Een soort oud en nieuw: de tweede kans. Als je de zomerfeesten hier nooit hebt meegemaakt, raad ik je aan om een keer langs te komen, want het is altijd weer een prachtige ervaring die moeilijk te omschrijven is. Terwijl heel Nijmegen zindert van de muziek, overstroomt met bezoekers, wandelaars, bier en kermislichtjes die tot in Arnhem te zien zijn, wordt het jaar voor mij in tweeën gehakt.

Je herkent vast wel dat je op 31 december lichtelijk uitgeput van alle feestdagen met veel te veel eten en champagne in je maag nog een oliebol staat weg te werken. En dan staat ineens dat nieuwe jaar voor je neus. Hét moment om goede voornemens te maken, als je de reclames mag geloven. Maar hoewel je heus je gewoontes wil veranderen en je leven wil beteren, zijn die donkere eerste maanden van het jaar nou niet bepaald motiverend. Ik ben altijd blij als de zon doorbreekt ergens in maart en we richting de zomer gaan. Daarom grijp ik de zomervakantie – nog altijd de enige échte vakantie, als je het mij vraagt – dan ook graag aan om die goede voornemens een tweede kans te geven. Wat is mijn ideale versie van “rust, regelmaat en reinheid”? Hoe vergaat dat me tot nu toe en wat kan ik doen om mijn leven te beteren, de komende maanden?

Terwijl ik plannen aan het maken ben voor de nazomer, herfst en winter, bezoek ik mevrouw Plantsoen. Zij is de enige thuiszorgcliënt die ik aanhield nadat ik vorig jaar mijn tekstbureau op nummer 1 zette. Lees mijn eerdere column over haar om een beetje te begrijpen waarom ik van haar ben gaan houden en waar haar bijnaam vandaan komt. Voor mevrouw Plantsoen was deze zomer een tijd van overleven met minder hulp. De buren en andere handige hulpen waren op vakantie. Voor haar waren deze stille, warme weken een duidelijk begin van het einde. De kanker die haar een jaar geleden tot palliatief patiënt maakte woekert gretig verder in haar lijf en de zwaartekracht verzwakt de rest van haar versleten ledematen. Haar geest blijft echter onverwoestbaar. De wetenschap dat deze lieve inspirerende vrouw binnenkort niet meer in mijn leven zal zijn maakt me verdrietig. Maar een van de dingen die ze me leerde is dat de dood deel van het leven is en niet iets om bang voor te zijn. Na negentig zomers vol plannen en kansen is het voor haar tijd om de laatste uitdagingen van het leven in de ogen te kijken. September lijkt haar een mooi moment om te gaan. Ze is er klaar voor. Nu ik nog.