Er hangen vlaggen uit enkele huizen in onze straat. Geen trotse, vrolijke vlaggen, met rugzakken eraan. Ook geen halfstok-vlaggen of regenboogvlaggen. Ook geen Oekraïense vlaggen, die maanden geleden nog wel te zien waren overal. Nee, deze Nederlandse vlaggen hangen op hun kop. In eerste instantie had ik het niet eens gezien. Mijn brein kent het ‘rood-wit-blauw’ zo goed dat de vlag direct als de bekende driekleur geregistreerd werd.
Na een keer knipperen zag ik het. Het is geen rood-wit-blauw. Het is blauw-wit-rood. De dag ervoor had ik het nog gegoogeld, want ik had ze ook zien hangen bij viaducten, aan verkeerslichten en lantaarnpalen. De Nederlandse vlag. Maar dan dus op z’n kop. Samen met de rode boerenzakdoeken die aan autospiegels wapperen is dit stuk stof de afgelopen weken meer te zien dan normaal.
Het is een onheilspellend beeld. Wanneer je bij demonstraties een Nederlandse vlag ziet wapperen geeft dat altijd een beetje een “eigen volk eerst” signaal. En het eigen volk, dat zijn dan meestal (conservatieve) witte Nederlanders die hier al generaties wonen. Dat soort ideeën vind ik nogal eng. Daarin is geen ruimte voor kleur, emancipatie en vooruitgang. Geen ruimte voor mij. Geen ruimte voor mensen die het nog veel zwaarder hebben dan ik, omdat ze er anders uitzien, ergens anders geboren zijn of niet voldoen aan Bijbelse gender- en seksualteitsnormen (of waar die dan ook vandaan komen).
De omgekeerde vlag schijnt een teken van een “land in nood” te zijn. Een protest en wanhoopskreet in één. Het is afkomstig uit de 16e-eeuwse scheepsvaart, waarin een schip de vlag omkeerde als het in nood verkeerde. Ook in Amerika is dit omgekeerde-vlag-symbool gebruikt door de Trump-aanhangers die het Capitool bestormden toen Joe Biden verkozen werd.
Ik begrijp het wel; het protest tegen de regering. De wanhoop en boosheid. Dat voel ik zelf ook. Bijvoorbeeld over het racistische toeslagenschandaal, en de duizenden gezinnen die nog steeds niet geholpen zijn nadat dit aan het licht kwam. Of over de crisis in de GGZ, het personeelstekort in ziekenhuizen, de overspannen leraren. Al die sectoren waar de afgelopen jaren te weinig aandacht aan is gegeven. Ja, ook over de schandelijke winsten die gemaakt worden door supermarkten, terwijl arbeiders en leveranciers worden uitgebuit. Schiphol, waar zo veel geld naartoe gaat terwijl die business toch minstens op de schop moet. De woningcrisis. Al die mensen die op straat moeten slapen of in overvolle opvangcentra, omdat er gewoon geen huis voor ze is. Zo kan ik nog wel even doorgaan.
Ik voel ook mee met de boeren. Ons supermarktsysteem is er niet op gericht om hen te ondersteunen. Ze worden niet gestimuleerd kwaliteit boven kwantiteit te zetten en zijn meegegleden in het heilige doel van “meer-meer-meer” en “zo goedkoop mogelijk”. Uit die mallemolen stappen is niet makkelijk. Ik denk ook aan de boeren in India, waar ze inmiddels in zulke hoge temperaturen moeten werken dat het onleefbaar wordt. In Zuid Afrika is het zo droog dat oogsten mislukken en steeds meer mensen aan honger lijden. In andere Afrikaanse landen teisterden enorme sprinkhanenplagen de landbouw. Ook hier in Europa wordt het weer steeds extremer: denk aan de overstromingen en grote droogtes die elkaar afwisselden de afgelopen jaren. Inmiddels woekeren er hevigere bosbranden dan voorheen in Marokko, Spanje, Portugal en Frankrijk. Honderden mensen overleden al en er is al meer dan 50.000 hectare land verwoest.
Ja, zonder boeren hebben we geen eten. Maar zonder water, grond, dieren en gewassen hebben we weinig aan boeren. We kunnen niet doorgaan op deze manier. We kunnen niet de grootste vleesexporteur van de EU zijn én de op een na grootste landbouwexporteur ter wereld zonder de aarde uit te buiten. Dat weet de regering, dat weten de wetenschappers, dat weten de dieren en mensen die nu al lijden onder klimaatverandering. Dus ja, ons land is zeker in nood. De hele wereld is in nood. En de boeren kunnen onderdeel uitmaken van de oplossing, of onze ondergang.
Het is even wennen voor de boeren, dat ze zo veel macht blijken te hebben. Niet alleen over de dieren in hun stallen, maar op wereldwijd niveau… Hoe zal de vlag er over een paar jaar bij hangen?
0 reacties