Het rommelt in de Nederlandse onderwereld. Tijdens de afgelopen weken zijn meerdere aanslagen gepleegd met brandbommen in Rotterdam. De politie denkt dat het vooral gaat om intimidatie van (soms heel jonge) criminelen tegen andere criminelen in het drugscircuit. Of hun familieleden. Toch jammer als je er per ongeluk naast woont. Wat mij opviel was dat een deel van de aanslagen plaatsvond in de Van Speykstraat. Deze straat is genoemd naar een Nederlandse held van weleer wiens laatste woorden zouden zijn geweest: “Dan liever de lucht in.”
Jan van Speijk (1802-1831) was een Nederlandse kanonneerbootcommandant die tijdens de Belgische Opstand in februari 1831 liever zijn boot opblies dan deze in handen van de vermaledijde Belgen te laten vallen. Onder invloed van een economische crisis en geïnspireerd door andere nationalistische revoluties in Europese landen in dezelfde periode, waaronder Frankrijk, kwamen veel Belgen in opstand tegen het autoritaire bewind van koning Willem I. Hij was sinds kort voor Napoleons Waterloo in 1815 koning van zowel de zuidelijke als de noordelijke Nederlanden.
Aanleiding voor de zelfmoordactie van Van Speijk was dat een aantal Belgen in de haven van Antwerpen ongevraagd aan boord van zijn schip waren gegaan. Omdat hij een lont in het kruitvat aanstak, kwamen vier van hen om het leven en raakten er meerdere gewond. Tegelijkertijd kwamen ook 28 van de 31 Nederlandse bemanningsleden om het leven. Inclusief Jan van Speijk. Zijn zelfverkozen martelaarschap hielp niet, want België werd later dat jaar toch onafhankelijk van Nederland.
In wat er daarna van Nederland overbleef werd Van Speijk op de heldensokkel gehesen, bij gebrek aan nieuwe nationale helden. Dat gegeven laat bij mij een nare bijsmaak achter, omdat hij niet alleen zichzelf, maar ook het grootste deel van zijn bemanning de lucht in liet vliegen. Op het moment dat Van Speijk zijn intenties liet zien, waarschuwde een scheepsjongen een paar andere opvarenden en sprong met hen overboord. Zij waren de enige overlevenden van de bemanning. Je zou de opblaaslustige Van Speijk dus ook als moordenaar of terrorist kunnen beschouwen.
Los van het feit dat oorlog meestal een slechte zaak is, vallen er altijd slachtoffers die zelf niet in de oorlog vechten. Met een afstandelijk Engels woord heet dat ‘collateral damage’. Dit principe gaat ook op in de drugsoorlog in Rotterdam. Hoewel de aanslagen gericht lijken te zijn op tegenstanders in het drugsmilieu, wordt de impact op onschuldige omwonenden op de koop toe genomen. Of vanwege de intimidatiefactor bewust toegepast. Al zou het me verbazen als de jongens die de brandbommen tot ontploffing brengen even zelfopofferingsgezind zijn als Jan van Speijk. En dat is maar goed ook, want anders ging er nog veel meer de lucht in.
0 reacties