Rond het paasweekend van dit jaar vond [popicoon] Beyoncé zichzelf opnieuw uit met haar album Cowboy Carter. Deze keer kwam ze met een heus countryalbum. Ingeleid door sexy single Texas Hold ‘em. Na het beluisteren van de meeste nummers is mijn conclusie dat het een modern popalbum met country-invloeden is. [En daar is niets mis mee!] Ik hou wel van country én het geluid van de banjo.
Ik werd voor het eerst gegrepen door banjomuziek toen ik via het muziekprogramma 2 Meter Sessies in de jaren negentig op het spoor kwam van de Amerikaanse alternatieve countryrockband 16 horsepower. Frontman David Eugene Edwards is een zeer getalenteerde banjospeler. Dat is goed te horen in het nummer Black Soul Choir. Al vind ik deze latere soloversie van het nummer Straw Foot ook nog steeds erg mooi. Bij deze live-uitvoering van Straw Foot speelt Edwards op een houten banjo die volgens mij redelijk lijkt op de oerversie van het instrument.
De banjo is het instrument dat altijd met countrymuziek geassocieerd wordt. Het is van oorsprong een Afrikaans instrument, gemaakt van een kalebas. Het idee van de banjo (want de fysieke instrumenten mochten natuurlijk niet mee aan boord van slavenschepen) reisde mee met tot slaaf gemaakten naar Amerika. Daar zou het instrument zich ontwikkelen tot de vorm die we tegenwoordig kennen. Het mooie aan muziek is dat ze zich zelden aan door mensen bedachte grenzen en hokjes houdt. Muzieksoorten kunnen zich als een olievlek over de wereld verspreiden. Zo komen zelfs uit duistere stukken geschiedenis soms positieve dingen voort.
De Amerikaanse bluesmuzikant en multi-instrumentalist Otis Taylor bracht in 2008 een cd uit met de veelzeggende titel Recapturing the Banjo. Die heb ik nog steeds en het bijbehorende boekje schetst een korte geschiedenis van de banjo. Van de Afrikaanse oorsprong, via de Amerikaanse plantages naar de zogenaamde minstrel shows in de negentiende eeuw. In die shows maakten witte muzikanten met zwart geschminkte gezichten de muziek en manier van praten van zwarte mensen belachelijk. Zo kwam de banjo in handen van witte mensen. Het bekendste nummer van de cd van Otis Taylor heet toepasselijk Ten Million Slaves.
Rond 1900 waren er nauwelijks zwarte muzikanten meer die banjo speelden. Deels vanwege de negatieve associaties met de minstrel shows, deels omdat zij steeds meer interesse kregen in blues en jazz. Een iets aangepaste banjo werd gebruikt in de Dixieland-jazz. Sommige bluesmuzikanten begeleidden zichzelf op de banjo, maar dat was een uitzondering.
Het gebruik van de banjo in countrymuziek ontstond aan het begin van de twintigste eeuw in de volksmuziek van de Appalachen. Die muziek was een mengeling van Schotse, Ierse, Engelse en zelfs Duitse en Poolse invloeden. Daarom is er geen gebrek aan violen en wordt er soms gejodeld in countrymuziek. Bij deze ouderwetse muziek uit de eerste helft van de twintigste eeuw moet ik altijd aan de ijzersterke soundtrack van de film O Brother, Where Art Thou denken. Met name aan het nummer Man of Constant Sorrow. In de film uitgevoerd door een stel lapzwansen dat zichzelf hilarisch The Soggy Bottom Boys noemt. Die naam impliceert dat ze niet helemaal zindelijk zijn, of heel angstig.
Daarnaast speelde de zwarte muziek ook in de eerste helft van de twintigste eeuw een rol in country. Er vond kruisbestuiving plaats. Zowel zwarte als witte mensen maakten countrymuziek. Toen onder invloed van muzikanten als Pete Seeger in de jaren vijftig en zestig folkmuziek opnieuw populair werd, waren het echter vooral witte artiesten die banjo speelden. Het leverde sterke countrymuziek (met of zonder banjo) op. Ik hou van de muziek van Johnny Cash, Waylon Jennings en Dolly Parton. Beyoncé covert op haar nieuwe album Dolly’s bekendste nummer Jolene en brengt daarmee een ode aan de koningin van de country.
Er komt nog steeds sterke muziek uit Nashville, de hoofdstad van de countrymuziek. Die andere grote popster, Taylor Swift, heeft er ook haar roots. Verder ben ik groot fan van moderne alternatieve artiesten met countryinvloeden in hun muziek als The Handsome Family en Lera Lynn. Country is niet alleen voorbehouden aan witte meneren met cowboyhoeden. Iets waar Beyoncé nogmaals terecht op wijst.
0 reacties