Tondeusekoppie

“Hier is je koffietje”, zegt de serveerster terwijl ze het zwarte goud voor mijn neus neerzet. Ik frons mijn wenkbrauwen. Het lijkt gewoon een standaard kop koffie te zijn. Nergens voor nodig om de koffie een kopje kleiner te maken met een verkleinwoord. Als ik er op ga letten, zie ik deze irritante neiging om woorden te verkleinen door er iets achter te plakken overal.

De gebruikers van onnodige verkleinwoorden denken waarschijnlijk dat ze grappig of hip zijn, of proberen iets dat ingewikkeld is toegankelijk te maken. Vooral reclamemakers hebben hier een handje van. Zo is er een pensioenreclame met de zegswijze “ik heb ff het sommetje gemaakt”. Door een infantiele manier van praten, leggen de reclamemakers de lat lager, maar ik vraag me af of de doelgroep hier door aangesproken wordt.

Toch zie ik deze manier van ‘branding’ heel vaak. Swappie, bouwbakkie en groeppie slaan je met hun debiele productnamen om de oren. Ik krijg er jeukie van en zal mijn uiterste best doen om nooit van de bijbehorende diensten gebruik te maken.

Als het om het verkleinen van persoonsnamen gaat, liggen er andere risico’s op de loer. Jantje, Pietje, Timmetje. Het verkleinen van een naam reduceert de persoon erachter tot een klein persoon, ofwel een kind. Of het is een koosnaam. Voorwaarde is wel dat alleen vrienden of geliefden dit doen. Als iemand die om mij geeft mij Timmie noemt, kan ik dat wel waarderen, maar als willekeurige mensen dat doen voel ik me niet serieus genomen.

Vreemd trouwens dat het langer maken van een korte naam zo’n kleinerend effect heeft. Zo is Timmetje zonder twijfel erger dan Timmie. Je kunt zo’n naam ook trots zelf als geuzennaam dragen. Dan denk ik aan het gehandicapte jochie Timmeh uit de serie South Park. Hij praat uitsluitend door zijn eigen naam met verschillende intonaties uit te spreken. Een beetje zoals smurfen alles smurfen.

De volgende keer dat ik naar de kapper ga, kies ik zoals gewoonlijk het ‘heren knipmenu’ en laat ik het tondeusekoppie links liggen. Die tweede optie is ongetwijfeld voor kinderen of kale mensen met een beperkte woordenschat. Het een sluit overigens het ander niet uit. Tot die doelgroep behoor ik in ieder geval nog láng niet.