Ik loop op een zaterdagavond van mijn woning naar de lokale kroeg, omdat ik daar met een paar vrienden heb afgesproken. Onderweg word ik ingehaald door een paar jonge mensen op de fiets. Ze stappen af bij de kroeg die ook mijn bestemming is. Als ik binnenkom sluit ik aan bij de vrienden met wie ik afgesproken had, aan de bar. De jonge mensen voegen zich bij een groep soortgenoten aan een lange tafel in het midden van de kroeg. Voornamelijk mannen, maar er zijn ook een paar vrouwen bij. Hoewel ze niet allemaal in pak zijn, stralen ze uit dat ze samen een dispuut vormen. Even later wordt duidelijk dat we onvrijwillig een cantus zullen bijwonen.
Het is een bijeenkomst die druipt van de elitaire tradities. Het begint met een introductie door aanwezige leden van het dispuutsbestuur. De voorzitter legt de regels uit. De aanwezigen moeten telkens laten horen dat ze hem begrepen hebben door te roepen: “Ja senior!” De eerste paar regels houden voornamelijk in dat de leden vooral moeten luisteren naar het bestuur. Die bestuursleden staan zelf boven de regels. Het gaat dan met name om de senior en de cantor. Zij zullen het zingen en drinken die avond in goede banen leiden. Te beginnen met het (waarom ook niet) Wilhelmus.
Als een amateur-antropoloog observeer ik de rituelen. Het geheel verloopt telkens volgens een vast stramien. De cantor of senior bepaalt welk lied er gezongen gaat worden. Iedereen heeft een boekje met teksten gekregen en kan dus meelezen. Nadat een lied doorgezongen is, volgt het drankgelag. Iedereen proost dan op de senior, de cantor en de corona. Hiermee wordt niet iedereen het beruchte virus toegewenst, maar de corona zijn de zangers, ofwel de leden. Iedere keer klinkt het: “prosit senior, prosit cantor, prosit corona, ad fundum!” Soms wordt het ‘ad fundum’, ofwel ‘tot op de bodem’, afgewisseld met de kreet ‘ad libitum’. Ad libitum betekent: naar believen. Hierna verdwijnt het gerstenat in de keeltjes. Et cetera, et cetera.
Ik begrijp heel goed hoe samen zingen het groepsgevoel kan versterken, omdat ik zelf in een popkoor zing. Ik was alleen blij dat onze dirigent er niet bij was, want zij zou de zingende korpsmensen zeker op hun gebrekkige samenzang hebben aangesproken. De senior en de cantor zouden de leiding volledig uit handen hebben moeten geven en braaf hebben geluisterd hoe je eigenlijk moet zingen. Want wat ze deden onder het mom van zingen was voornamelijk brallen en schreeuwen. Als het maar veel volume had, was het blijkbaar al goed. Daar zou ik nooit mee wegkomen.
Mijn conclusie na het voor het eerst van dichtbij bekijken van een traditie waar veel leiders in de Nederlandse samenleving groot mee zijn geworden, is vooral dat het op mij overkomt als een overgangsritueel. Van kinderen die volwassen proberen te worden door hard te zingen en veel te drinken. Zij zijn namelijk op de leeftijd dat ze graag als volwassen gezien zouden willen worden. Jammer genoeg draagt het nogal puberale overgangsritueel daar volgens mij slechts matig aan bij.
Toen ik kind was, stak ik graag een chocoladesigaret op, omdat dat er zo lekker ‘stoer’ en volwassen uitzag. En chocola is nog lekker ook. Ook het drinken van een Buckler tijdens het kijken van Rambo-film First Blood bij een vriendje thuis zal ik nooit meer vergeten. Als je jong bent, wil je ouder worden zodat je eindelijk zelf dingen mag bepalen. Om die reden was het jochie in de reclame van een bekende fastfoodketen superblij toen hij door het meisje achter de balie met meneer werd aangesproken: “Ze zei meneer tegen me!”
Als je eenmaal oud genoeg bent om te stemmen en alcohol te drinken verandert die instelling om ouder te willen worden al snel. Iedere dertiger zal zich waarschijnlijk het eerste moment herinneren dat hij of zij met ‘u’ werd aangesproken in een alledaagse informele omgeving. Dat is niet leuk, omdat we dan dus zichtbaar ouder beginnen te worden. En dat willen we nu ook weer niet. Voor je het weet staan ze voor je op in de bus. Zolang het nog kan, drink ik er nog even eentje (of vooruit: twee) op mijn gezondheid. Ad fundum!
0 reacties