Sauron is de vorst der duistere vorsten uit Tolkiens The Lord of The Rings, ofwel In de Ban van de Ring. In zijn woonplaats Mordor, waar de schimmen zijn, is het landschap dor en verrot. De enige planten die er kunnen leven hebben nare doornen, zijn giftig en dorsten naar bloed. Grote zwarte insecten zwermen in groepen rond, steken je lek en zuigen je leeg waar je bij staat. Toch is er licht in de duisternis van Mordor: er zijn prachtige Saurana-vlinders ontdekt. Deze vlinders hebben mooie ogen op hun vleugels die lijken op het oog van Sauron.
In de geschreven versie van Tolkiens epos is ‘het oog van Sauron’ een metafoor voor zijn alwetende blik. In The Lord of the Rings-films van Peter Jackson is Sauron letterlijk een alziend vlammend oog die vanuit zijn donkere toren Midden-Aarde afspeurt op zoek naar zijn vermiste ring. Omdat de nieuw ontdekte vlindersoorten ogen op hun vleugels hebben, is het toepasselijk dat een vlinderexpert van het Natural History Museum in Londen deze naar Sauron genoemd heeft. Het nieuwe geslacht ‘Saurona’ omvat twee vlindersoorten: ‘Saurona triangular’ en ‘Saurona aurigera’.
Deze naamgeving is een goede manier om mijn aandacht te trekken, want ik ben sinds mijn jeugd fan van de verhalen van J.R.R. Tolkien. Dankzij In de Ban van de Ring werd ik een levenslange liefhebber van fantastische fictie. Als Tolkienfan én als iemand die in zijn werk met straatnamen bezig is, vind ik het dan ook geweldig dat niet alleen namen van vlinders geïnspireerd zijn door het werk van Tolkien, maar ook dat in het Nederlandse Geldrop een heuse Tolkienwijk bestaat.
De straatnamen in die wijk zijn genoemd naar personages, gebieden, voorwerpen en rivieren uit de door Tolkien geschapen wereld van Midden-Aarde. Verder is er gekozen voor straatnamen zonder achtervoegsels, zoals -straat of -weg. Met uitzondering van het Haradpad, want dat rijmt. De namen staan verder op zichzelf. Dat betekent dat je in Geldrop kunt wonen op Frodo 1 of Gandalf 12. Verder hebben de bedenkers gekozen voor de Nederlandse versies van de namen, al wijken de Nederlandse namen in de Nederlandse vertaling van The Lord of The Rings niet altijd af van de Engelse originelen. Frodo en Gandalf zijn daar voorbeelden van.
Sommige Nederlandse vertalingen leveren beeldschone straatnamen op: Zilverlei (een rivier), Merijn en Peregrijn (twee onafscheidelijke hobbits). Sam Gewissies is misschien wat lastiger om te schrijven als straatnaam, maar ik heb de naam altijd een aansprekende vertaling van het Engelse Sam Gamgee gevonden. Het is bovendien een straat waar ik graag zou wonen, omdat ik kleine hobbit Sam de grootste held van het verhaal vind.
Tot slot valt mij op dat er in Geldrop weinig straten vernoemd zijn naar de meer kwaadaardige figuren uit In de Ban van de Ring. Zo heb ik geen Gollem kunnen ontdekken. Opvallend genoeg heeft de verraderlijke tovenaar Saruman wél een straat. Sauron is echter in geen velden of wegen te bekennen. Hij moet tevreden zijn met een paar veelogige vlinders in een Engels museum.
0 reacties